Word – in de ca. 20 minuten die dit artikel je aan leestijd kost – gelukkiger door te luisteren naar jezelf, de ander en het andere. Dit is geen artikel dat je zomaar even leest. Er is steeds meer behoefte aan een nieuw verhaal dat nieuw perspectief biedt. Met dit artikel geef ik mijn visie weer op de oorzaak van de problemen waar jij en ik tegenaan lopen in leven, wonen en werken en van de diverse crises in de wereld. Maar bied ik ook een perspectiefvolle oplossingsrichting. Met de vijftien Regietips geef ik je tevens een paar concrete handvatten waar je zelf en met anderen mee aan de slag kunt gaan. Laat je me weten wat het je heeft opgeleverd? En wat je ermee gaat doen? Neem even de tijd voor jezelf. Heb een goede reis!
1. Het doel en resultaat van dit artikel en onze gezamenlijke levensreis
We worden in ons eigen land, in Europa en wereldwijd geconfronteerd met diverse crises. Hoe komt het dat die zijn ontstaan en dat oplossingen niet, of zo moeizaam tot stand komen? Hoe komt het dat er mensen, organisaties en landen zijn die hun verantwoordelijkheid niet nemen, beslissingen vooruitschuiven en afspraken en beloftes niet nakomen? Dat mensen zich schuldig maken aan egoïsme, egocentrisme en oneigenlijke machtswil en dat innovaties en veranderingsprocessen mislukken of te traag verlopen? Dat zijn vragen die ons bezighouden. Er zijn zowel jongeren als volwassenen en ouderen die er moedeloos en depressief van worden en zich machteloos voelen. Maar gelukkig leert de geschiedenis ons ook, en zien we het ook nu, dat mensen niet opgeven! En niet alleen naar oplossingen zoeken, maar die ook vinden!
Natuurlijk moeten we nieuwe oplossingen bedenken en concrete maatregelen nemen. Als er brand is, helpt het niet als je gaat filosoferen, maar moet je de brand direct blussen. Gelukkig verschijnen er steeds meer publicaties die duurzame oplossingen voor de diverse crises aanreiken. En wordt er zowel individueel als op lokaal niveau tot en met internationaal niveau, concreet actie ondernomen. Maar om symptoombestrijding, greenwashing en verergering te voorkomen, is het belangrijk ook de dieperliggende oorzaken van de crises te onderzoeken. In dit artikel wil ik je meenemen in mijn zoektocht naar de diepst liggende oorzaak. Met als doel en resultaat dat we daardoor sneller – en tot betere – oplossingen komen. Zowel op de korte als de lange termijn!
2. De universele verlangens
Ieder van ons kent wel een deel van de waarheid, maar gelukkig heeft niemand de wijsheid en de waarheid in pacht. We bekijken de waarheid vanuit ons eigen perspectief en ontdekken die door onze levenservaring. Ik onderscheid en werk in mijn begeleiding van individuen, teams en organisaties met zes kwaliteitsniveaus van leven: het fysieke, mentale, emotionele, sociale, relationele en spirituele niveau. Het is voor velen, en wellicht voor jou ook, een openbaring zich te realiseren dat we op alle zes niveaus min of meer intelligent zijn! Door die te ontdekken en optimaal in te zetten kunnen we de kwaliteit van ons eigen leven en die van anderen, en onze communicatie, aanzienlijk verbeteren.
We worden op elk van die niveaus telkens iets wijzer, als we luisteren naar onszelf, de ander en het andere. Er ontstonden daardoor in de loop der eeuwen heel veel verschillende levensbeschouwingen, die veel goeds hebben gebracht, maar helaas ook tot veel strijd, lijden en polarisatie hebben geleid. Maar we hebben sinds mensenheugenis ook een aantal universele verlangens, eigenschappen en waarden, die leid(d)en tot vertrouwen, verbondenheid en vitaliteit:
- Het verlangen naar vertrouwen: in onszelf, de ander, het leven en in de toekomst
- Het verlangen naar verbondenheid. We willen graag ergens bij horen, vormen groepen en werken graag samen. Mensen volgen bijvoorbeeld de mode en sluiten zich aan bij een geloof, politieke partij of vereniging
- Het verlangen naar vitaliteit, dat zich bijvoorbeeld kenmerkt door creativiteit, doorzettingsvermogen, dynamiek, energie, flexibiliteit, optimisme en positivisme
- Het verlangen naar verantwoordelijkheid, verwondering, verdieping, vrijheid en vreugde
- Omdat we allemaal in deze wereld vol tegenstellingen leven, kennen we positieve en negatieve gevoelens en gedachten. We zijn onderhevig aan these en antithese, maar verlangen naar de synthese. Naar innerlijke rust, evenwicht, grenzen, regie en zekerheid.
- We kennen allemaal de universele menselijke eigenschappen en waarden: kracht, liefde, schoonheid, vertrouwen, vreugde, waarheid, wijsheid en zuiverheid. Die worden door ieder mens op unieke wijze ingekleurd en geuit, waardoor we er steeds meer van ontdekken.
- Wereldwijd worden de Mensenrechten en de Kinderrechten (de MKR) erkend. Die heb ik onderbracht in de universele rechten: gelijkwaardigheid, respect, veiligheid, keuzevrijheid, privacy, ontwikkeling & ontplooiing, welvaart & welzijn en verantwoordelijkheid
- Sinds mensenheugenis getuigen mensen van hun verlangen naar, en hun ervaringen over, een meerdimensionale, geestelijke werkelijkheid en naar eenheid in verscheidenheid.
Deze acht universele eigenschappen, verlangens en waarden zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en kunnen elkaar positief beïnvloeden en versterken.
Een kleine pauze
In de afgelopen ca. drie minuten leestijd geef ik al veel stof tot nadenken. Over wat ik hier schrijf zijn er al veel gesprekken gevoerd en is er veel gepubliceerd. En dat gebeurt gelukkig nog steeds. Wellicht is het goed even te pauzeren, het eventueel te herlezen en er even bij stil te staan. Wat levert het je tot nu toe op? Ik geef je hier vast drie Regietips voor het vervolg van onze gezamenlijke reis:
Regietip 1: Schrijf mee aan de door jou en ons gewenste toekomst, door voor jezelf op te schrijven welke persoonlijke verlangens en doelstellingen jij wilt realiseren en welke collectieve verlangens en doelstellingen jij wilt helpen realiseren. En welke stappen je daarvoor gaat zetten.
Regietip 2: Ieder mens heeft dus een fysieke, mentale, emotionele, sociale, relationele en spirituele intelligentie. Hoe ligt dat bij jou en welke wil je nog verder ontwikkelen?
Regietip 3: Ontdek hoe we een nieuwe, perspectiefvolle werkelijkheid kunnen realiseren: https://pyramide.nl/wp-content/uploads/PYR_overzicht_A4-nieuwewerkelijkheid.pdf
3. De zin en betekenis van het bestaan. Hoe we kunnen floreren door regie!
Veel mensen zijn op zoek naar de zin en betekenis van hun bestaan: zowel in leven, wonen als werken.
Tijdens mijn zoektocht vernam ik een aantal wijsheden en vond ik antwoorden waar jij wellicht ook wat aan hebt. Toen ik vijftien was, besloot ik de ouderlijke woning te verlaten en begon ik daarover na te denken. Ik had het geluk, via een oom die huisarts was, in een klein particulier jeugdhuis terecht te komen. De directrice gaf mij in een gesprek het volgende mee: jouw ouders hebben bepaalde keuzes gemaakt in hun leven. Daar zijn zij verantwoordelijk voor en dat is hun zaak. Jij bent verantwoordelijk voor de keuzes die jij maakt. En ze adviseerde mij vervolgens mijn zielsverlangen te volgen. Dat was een nieuw woord voor mij, maar ik begreep wel wat zij bedoelde. Ik ontdekte dat er een verschil is tussen onze zielsverlangen en onze schijnverlangens. Dat we een schijnpersoonlijkheid hebben met onze minderwaardigheidsgedachten en -gevoelens. Maar dat we ook onze ware persoonlijkheid, ons Zelf, kunnen realiseren op basis van ons zielsverlangen en ons Zelf kunnen zijn. Ik neem aan dat je dit bij jezelf en anderen wel zult herkennen.
Als twintiger vielen mij vervolgens op enig moment de volgende woorden binnen: ”De Vreugde van het Kruis”. Ik begreep ze niet, en waarom dit gebeurde wist ik ook niet, maar het was wel een spirituele ervaring. Ik begreep ook dat die ervaring een bedoeling had, want Het Kruis was voor mij namelijk altijd een bijzonder symbool geweest. Ik geloofde in die tijd al wel dat het lijden ook zinvol en van betekenis kon zijn, maar deze woorden vond ik een tegenstelling in zichzelf. Daardoor werden ze een blijvende uitdaging en een bron voor overdenking en gesprekken. Ik leerde over de begrippen these, antithese en synthese en op enig moment begreep ik de betekenis ervan: door het ervaren van de tegenstellingen kunnen wij komen tot bewuste vreugde en bewust geluk en succes.
Later bedacht ik dat wij bewuste vreugde, geluk en succes kunnen realiseren, door het Kruisteken om te zetten in een plusteken. Als we dat doen, ontdekken we de zin en betekenis van ons bestaan, en kunnen wij in deze eeuw een duurzame wereld creëren. Ik zal het je uitleggen. De vier Kruisbalken gaf ik een betekenis. De linker horizontale balk vertegenwoordigt het verleden en de rechter horizontale balk de toekomst. De bovenste verticale balk vertegenwoordigt onze Oorsprong, waar we vandaan komen. En de onderste verticale balk vertegenwoordigt ons individuele en collectieve onderbewustzijn en lijden, en dat wat wij bewust en/of onbewust verdringen.
De onderste verticale balk is langer dan de andere drie balken. We kunnen van het Kruisteken dus alleen een plusteken maken, door zowel de linker en rechter horizontale lijn als de bovenste verticale lijn even lang te maken als de onderste verticale lijn. Dat betekent dus dat wij alleen tot bewust geluk en succes kunnen komen, als wij ons bewust worden en zijn van ons verleden en onze toekomst; de horizontale lijn. En als we ons bewust worden van onze Oorsprong, van het positieve en negatieve dat wij verdrongen hebben, en van ons en het lijden; de verticale lijn. Ik stel voor dat we elke lijn nader onderzoeken, omdat we daardoor steviger de regie kunnen pakken in leven, wonen en werken. En daar is, zo blijkt in ons dagelijks leven en gezien het wereldgebeuren, wel behoefte aan. Ik begin met de bovenste en de onderste verticale lijn.
3.1. Het verlengen van de bovenste verticale lijn van jouw en onze Oorsprong
Bij de universele verlangens gaf ik bij de laatste bullet aan dat er sinds mensenheugenis getuigenissen zijn van inmiddels miljarden mensen die geloven in het bestaan van een meerdimensionale, geestelijke werkelijkheid. Getuigend van eenheid in verscheidenheid, gezien de diversiteit aan levensbeschouwingen die er wereldwijd zijn. Zelf geloof ik, op basis van mijn zielsverlangen, in het bestaan van een meerdimensionale werkelijkheid waar wij vandaan komen en waar wij weer naartoe gaan. Ik geloof niet dat ikzelf en al die miljarden mensen door dát waanidee bevangen waren en zijn! Maar mocht ik het mis hebben en er na dit leven niets zijn, dan zal ik dat niet te weten komen. Mocht er wel iets zijn, dan ben ik daar terecht gelukkig mee geweest in deze incarnatie. Dit levensgeluk gun ik iedereen. Wij kunnen in deze 21e eeuw samen tot een plusteken komen, als we individueel en gezamenlijk deze bovenste verticale levenslijn verlengen, door ons onze Oorsprong en het meerdimensionale Zijnde weer te herinneren. Welke levensbeschouwing je ook hebt, deze bovenste verticale lijn is de lijn van onze waarden en normen en onze diepste verlangens. Door ons daar bewuster van te worden, verlengen we deze lijn.
3.2. Het erkennen van de onderste verticale lijn naar ons onderbewustzijn, het lijden en wat we verdringen
Ook als je niet in een meerdimensionale werkelijkheid gelooft, en je gelooft dat je vóór je leven hier en na je dood niet bestaat, is deze onderste lijn een levensgegeven. In plaats van tevergeefs te trachten tot een plusteken te komen, door te pogen deze onderste verticale lijn in te korten – door die te ontkennen en/of te verdringen – kunnen we ons die maar beter bewust worden. De ervaring leert dat het omgaan met lijden levenskunst is en dat we gelukkiger en succesvoller zijn als we ons bewust worden van het negatieve en positieve dat we verdringen. Alfred Adler, Sigmund Freud en Carl Gustav Jung, en vele anderen, schreven al over het feit dat mensen in staat zijn om veel van ons en het verleden te verdringen.
Regietip 4: Bepaal een moment, en leg dat desnoods vast in je agenda, waarop je (nog) eens stil staat bij waar jij in gelooft. Je bent wel of niet opgevoed in een bepaald geloof. Is dat overeenkomstig jouw zielsverlangen? Welke waarden en normen heb jij van je ouders en opvoeders meegekregen en welke waarden en normen onderschrijf jij nu? Wat leveren de bovenste en onderste verticale lijn jou op?
In mijn praktijk merk ik dat mensen, door zich daar bewuster van te worden, meer de regie pakken in leven, wonen en werken en zich gelukkiger voelen. En succesvoller zijn in hun werk!
3.3. Het verlengen van de linker horizontale lijn van jouw en het verleden
We kunnen alleen voorkomen dat de geschiedenis zich telkens herhaalt, door die te onderzoeken, te analyseren, te evalueren en daar de lessen uit te leren. Dat geldt ook voor het psychische DNA dat van generatie op generatie wordt doorgegeven. Ik vond het boeiend om kennis te nemen van de intergenerationele, contextuele therapie van Iván Böszörményi-Nagy en het boek “De zin van het bestaan” van Victor Frankl. Op internet is over het werk van deze geleerden wel een en ander te vinden, als je daar meer over wilt weten.
Door bewust te worden, bewust te zijn en bewust te doen, kunnen we optimale winst uit het recente en verre verleden halen. Niet alleen ten aanzien van wat er buiten ons zich heeft afgespeeld en afspeelt, maar ook, en met name, ten aanzien van al hetgeen binnen in onszelf heeft plaatsgevonden en plaatsvindt. Door ons het en ons eigen verleden bewust te maken, verlengen we de linker horizontale lijn tot een plusteken.
Regietip 5: Ook zonder professionele hulp kun je bij jezelf eens stil staan bij wat jij denkt, durft, kunt, mag, voelt en wilt. Hoe was dat in je jeugd, hoe was dat later en hoe is dat nu? In mijn praktijk blijkt dat mensen zich onvoldoende realiseren dat ze trots kunnen zijn op hoe zij zich hebben ontwikkeld en ontplooid. Ontdek dus dit deel van het plusteken in jezelf.
3.4. Het verlengen van de rechter horizontale lijn van jouw en de toekomst
Ook deze lijn kunnen we verlengen, door niet in de waan van de dag te leven en onze focus niet te beperken tot de korte termijn, maar – zowel individueel, gezamenlijk, als op team- en organisatieniveau, en lokaal, regionaal, nationaal en mondiaal – scenario’s en plannen te maken voor de lange termijn. Ieder van ons heeft er denk ik wel eens last van dat we te veel in onze eigen bubbel zitten en dat de dagen min of meer aan ons voorbijgaan. In organisaties en in de media komen we het verschijnsel in ieder geval te vaak tegen. Met alle schadelijke gevolgen van dien, op alle zes genoemde kwaliteitsniveaus van leven.
Regietip 6: Inventariseer welke verlangens en doelstellingen jij op de korte, de middellange en de lange termijn wilt realiseren. Staan je verlangens en doelstellingen op de korte termijn in dienst van de lange termijn? Dragen zij daartoe bij? De praktijk wijst uit dat men hierdoor beter prioriteiten stelt en bewustere keuzes maakt. Daar worden mensen blij en effectiever van.
Regietip 7: Noteer je verlangens en doelstellingen op fysiek, mentaal, emotioneel, sociaal, relationeel en spiritueel niveau. Bepaal de huidige en de gewenste situatie op elk van die niveaus en wat je nodig hebt om de gewenste situatie te realiseren. En welke van de zes intelligenties je daartoe verder wilt ontwikkelen en hoe je die daarvoor wilt inzetten.
Regietip 8: Onderzoek welke levenslijnen je wilt verlengen en met wie je dat wilt doen. Noteer de acties die je daarvoor gaat ondernemen. Schakel eventueel professionele hulp in.
Regietip 9: Ontdek hoe je door het volgen van een traject inzicht krijgt in de min en de plus en de vier levenslijnen. En handvatten krijgt om verlangens en doelstellingen te realiseren. De brochure – eigenlijk een klein boekwerkje – wordt ook als checklist gebruikt. Ik hoop dat ook jij daar baat bij hebt. ,https://pyramide.nl/wp-content/uploads/PYRAMIDE_brochure_individueel-2022.pdf
Samengevat is het doel, de zin en de betekenis van ons bestaan dat wij ons – door het ervaren van de tegenstellingen in en buiten onszelf – weer bewust worden van het Zijnde, ons Zelf en onze Oorsprong. En van onze waarden, normen en diepste verlangens. We kunnen de kwaliteit van ons leven op fysiek, mentaal, emotioneel, sociaal, relationeel en spiritueel niveau verhogen, door ons bewuster te zijn van wat wij denken, durven, kunnen, mogen, voelen en willen. En door de manier waarop wij onze intelligentie – die wij op elk van die zes niveaus hebben – wel of niet gebruiken. Door het Kruisteken om te zetten in een plusteken kunnen we floreren door regie en komen we tot bewust geluk en bewust succes.
Een tweede pauze
In de afgelopen ca. zes minuten leestijd geef ik je, onder andere door de zes Regietips, weer veel stof tot nadenken. Ik adviseer je om hiervoor tijd in te ruimen in je agenda. Door hier tijd in te investeren kom jij, en komen wij samen, namelijk dichter bij de universele oorzaak van de diverse crises en de universele oplossing daarvoor. En verkrijgen we de inzichten en handvatten hoe wij samen onze individuele en collectieve verlangens en doelstellingen kunnen realiseren.
Het vervolg van onze reis
Ons Zelf bevindt zich in het midden van het plusteken. Van daaruit kunnen wij de vier lijnen onderzoeken en ons zielsverlangen en onze individuele en collectieve doelstellingen op alle vier de levenslijnen realiseren. Geen plusteken zonder het minteken, dus het is cruciaal ook de min te herkennen en te erkennen. Helaas zijn we sinds mensenheugenis goed in het verdringen van zowel de min als de plus. Dan weten we niet meer wie wij in wezen zijn, komen we niet tot optimale ontwikkeling en ontplooiing en blijft schijngedrag bestaan. Daardoor hebben we de wereld met al haar crises en lijden gecreëerd zoals die nu is. De diepst liggende oorzaak daarvan ligt veelal in onszelf. Gelukkig maar, want de oplossing dus ook! Maar wat is nu die diepst liggende oorzaak? Daarover gaat het volgende hoofdstuk.
4. De oorzaak van en de oplossing voor het eerste virus dat de mens trof
We zijn en worden geconfronteerd met diverse virussen en de enorme gevolgen daarvan. Ons schijngedrag ontstaat door onze minderwaardigheidsgedachten- en gevoelens, en de compensatie daarvan, en door angst en onzekerheid. Ieder mens heeft daar tijdens diens leven in meer of mindere mate last van. Onze schijn is een virus te noemen, dat ons Zelf in de weg zit. Het verlangen om ons Zelf te zijn is al zo oud als de mensheid. Onder andere de Griekse wijsgeer Socrates riep al op tot het “Ken U Zelf”. Dat is de plus, maar zonder de min geen plus, dus het is van belang inzicht te hebben in ons schijngedrag. Als we daar controle over hebben, dan zijn wijzelf en anderen meer te vertrouwen.
Als mensen goed in hun vel zitten, zichzelf zijn, dan functioneren en communiceren ze beter en zijn we gelukkiger in onze relaties. Het is dan ook slim om eens te onderzoeken wat de collectieve oorzaak is van het virus van de schijn. Een virus dat al sinds mensenheugenis in de mens zit. Onder andere worden we daar in diverse religieuze geschriften op gewezen. We weten dat we, zoals we ons hier manifesteren, niet volmaakt zijn. We kennen allemaal het verschil tussen goed en kwaad, schijn en zijn. Maar we hebben er tot nu toe geen of onvoldoende grip op. Als het virus van de schijn collectief al sinds mensenheugenis in de mens zit, dan kunnen we dat als een scheppingsgegeven beschouwen.
Het is dus noodzakelijk ons opnieuw bewust te worden van wie wij in wezen zijn; ons Zelf, onze ware, volmaakte persoonlijkheid. En van alle aspecten van onze schijnpersoonlijkheid, die we gelukkig ook hebben. Als we ervan uitgaan dat we door het ervaren van de tegenstellingen de waarheid ontdekken en wijzer worden, en bewust gelukkig en succesvol kunnen worden, dan is de mogelijkheid dat we schijn krijgen het grootste geschenk dat wij als mensheid hebben gekregen. Helaas is het echter wel zo dat we door ons schijngedrag veel nodeloos lijden veroorzaken door conflicten, zinloos geweld, grensoverschrijdend gedrag, oorlogen, racisme, sektarisme, terrorisme, enz. Dat kan wel wat minder.
De diepst liggende oorzaak van de diverse crises, in de samenleving en in de wereld, ligt dus in de mens zelf. Dat is namelijk het virus van de schijn. En dat is maar gelukkig ook, want daardoor ligt de oplossing ook in de mens zelf! Wij hebben de vrije wil en de keuzevrijheid om te kiezen tussen ons schijngedrag, of om ons Zelf te zijn. Nadat we ons hebben ingewikkeld in de schijn, kunnen we ons daar ook uit ontwikkelen en ons Zelf ontplooien. We kunnen degenereren door de schijn, of floreren door regie! Het motto van Pyramide is niet voor niets: “Ontwikkeling en ontplooiing in vertrouwen”.
De Schepping biedt, welke levensbeschouwing we ook hebben, volop kansen, mogelijkheden en uitdagingen om ons te ontwikkelen en ons Zelf te ontplooien. Crises zijn dus kansen en oplosbaar!
Omdat er miljarden mensen op aarde zijn die geloven in een meerdimensionale, geestelijke wereld, waar we vandaan komen en naartoe gaan, geef ik je graag nog het volgende ter overweging.
Het scheppingsgegeven kan dan zijn, dat we ontstaan zijn in die meerdimensionale wereld, dat we indalen naar deze aarde en dat we dan de volgende bewustzijnsvernauwing ondergaan: we weten niet
meer precies wie we in wezen, oorspronkelijk zijn. Ons Zelf wordt verduisterd. Daardoor zijn we in staat ons geheel te identificeren met ons lichaam en onze schijnpersoonlijkheid. Vanuit die identificatie denken mensen dat we onze hersens en ons lichaam zijn. Zoals ik al aangaf geloof ik, op basis van mijn zielsverlangen, in de realiteit van die meerdimensionale werkelijkheid en hebben we hersenen en hebben we ons lichaam. Het is altijd raadzaam die optimaal te gebruiken.
Mijn schoonmoeder had niet alleen veel levenswijsheid maar ook gevoel voor humor. Als zijzelf of een ander iets doms deed zei ze: ”Domheid is ook een gave”. Ik vond het een briljante uitspraak, maar we hebben gelukkig meer gaven. Op basis van onze intuïtie en ons zielsverlangen zouden we tot de conclusie kunnen komen dat de zin en betekenis van ons bestaan is, dat we de identificatie met ons lichaam gedeeltelijk opheffen en we ons Zelf weer herinneren en ontplooien.
Een derde pauze
Tot nu toe zal de leestijd ongeveer een kwartier geweest zijn, exclusief het aan de slag gaan met de Regietips. Wellicht goed om een en ander eerst even te laten bezinken. Voordat we verder reizen, geef ik je nog de volgende Regietip.
Regietip 10: Overdenk de in dit hoofdstuk geopperde gedachten eens en ga er een goede dialoog over aan met een ander. Zoals gezegd heeft niemand de wijsheid en waarheid in pacht, maar als we samen op ontdekkingsreis gaan kunnen we wel wijzer worden. Praat eens met anderen over de in hoofdstuk 2 genoemde universele verlangens en hoe we die kunnen realiseren.
In het eerste hoofdstuk noemde ik onder andere vertrouwen, verbondenheid en vitaliteit als drie van onze universele verlangens. We kunnen alleen vitaliteit realiseren als we verbonden zijn met elkaar. En we kunnen alleen verbondenheid ervaren, als er sprake is van vertrouwen. De eerste stap is dus te komen van onzekerheid en angst naar vertrouwen: in onszelf, de ander en in het leven. De tweede stap is die van vertrouwen naar verbondenheid. En op basis van die twee stappen kunnen we de stap zetten naar vitaliteit. Nu we weten wat de diepst liggende oorzaak en wat de oplossing is, kunnen we symptoombestrijding voorkomen. Vervolgens is het noodzakelijk te weten hoe we de gewenste en noodzakelijke oplossingen kunnen realiseren. Daarover gaat het volgende hoofdstuk.
5. Luisteren naar onszelf, de ander en het andere
Luisteren is gelukkig levenslang leren, omdat we daardoor steeds weer nieuwe perspectieven ontdekken. Het is dus belangrijk dat we continu blijven luisteren naar ons Zelf en ons zielsverlangen, en naar de ander en het andere. En dat we onze verantwoordelijkheid nemen, door de regie stevig ter hand te nemen in leven, wonen en werken. Anders blijven, of worden we marionetten in de handen van verkeerde leiders. In het woord verantwoordelijkheid zit het woord antwoord. Gezien de huidige situatie in de wereld en in onze samenleving is het de hoogste tijd dat we in ons Zelf de antwoorden hervinden op onze levensvragen. En dat we op basis daarvan ook onze medeverantwoordelijkheid nemen voor het Geheel. Vanuit ons Zelf willen we dat ook.
Regietip 11: Luister niet alleen naar je Zelf en naar al je gedachten en gevoelens, maar ook naar de ander. Probeer de ander te begrijpen, zonder een direct oordeel. En oefen je ook in het luisteren naar het andere. Sta open voor andere visies en meningen. Onderzoek alles en behoud het goede.
5.1 De wereld waarin wij leven en waarin wij willen leven
De mensheid heeft zich gelukkig ontwikkeld en ontplooid en doet dat nog steeds. En we zijn tot fantastische dingen in staat en brengen vele bijzondere dingen tot stand. In de loop der geschiedenis zijn er ook waarden en normen in positieve zin verschoven. Kolonialisme, slavernij en racisme werden in vorige eeuwen nog als normaal beschouwd. Er treedt nu een kentering op. Langzaamaan treedt er ook een kentering op in de oneigenlijke man- en vrouwpatronen en wederzijds grensoverschrijdend gedrag. En we zien veranderingen in de wereld ten aanzien van het omgaan met de aarde en het klimaat. Maar om de hiervoor aangegeven plus te realiseren, moeten we ons ook bewust zijn van de min. De mensen- en kinderrechten, en die van de aarde, worden nog steeds, ook in ons eigen land, wereldwijd geschonden. We zitten individueel en collectief nog min of meer gevangen in een verkeerd mens- en wereldbeeld. Laten we daar eerst nog even goed naar kijken, zodat we tot bewuste en weloverwogen antwoorden en oplossingen kunnen komen. Wat willen we in wezen niet?
Door de collectieve bewustzijnsvernauwing en de volledige identificatie met ons lichaam ontstonden er angst, onzekerheid en andere negatieve gedachten en gevoelens in de mens. Zoals boosheid, depressiviteit, machteloosheid, ontevredenheid en teleurstelling. Met als gevolg gebrek aan vertrouwen, verbondenheid en vitaliteit. Door gebrek aan zelfvertrouwen zoeken mensen zekerheid en oplossingen in de buitenkant en in bezit. Minderwaardigheidsgedachten en -gevoelens leiden ertoe dat mensen zich met elkaar vergelijken: de een is mooier, beter, rijker dan de ander, enz. Door deze gedachten en gevoelens ontstaat schijngedrag, zoals bijvoorbeeld agressie, arrogantie, egocentrisme, egoïsme, hebzucht en jaloezie.
Net zoals ikzelf, en naar ik hoop ook jij, vinden velen het uiterst zorgwekkend dat democratieën ondermijnd worden. En dat – op basis van schijnmotieven, eigenbelang en/of oneigenlijke machtswil – feiten en nieuws gemanipuleerd worden. En essentiële informatie wordt achtergehouden en/of verdraaid. Daardoor ontstaan er sekten en totalitaire, autocratische, propagandistische, niet-democratische partijen en regimes. Waarheid en leugen en feiten en waanideeën worden niet of nauwelijks meer van elkaar onderscheiden. We merken dat onder andere in berichten over de corona-en andere crises, over de oorlogen en conflicten in de wereld en de oorzaken en gevolgen daarvan.
Het meest verontrustend vind ik de wereldwijde toename van het aantal leiders die een schijnbeeld van de geschiedenis, het heden en van een mogelijke toekomst verkondigen, die door veel mensen geloofd wordt. Door onzekerheid, angst, eigenbelang en de afhankelijkheidsneiging van de mens zijn er steeds meer mensen die dit soort leiders volgen en op dit soort politieke leiders hun stem uitbrengen. Zij zoeken daarin hun houvast en zekerheid en zien hen als de beschermer van hun belangen. Zo ontstaat er vertrouwen, verbondenheid en vitaliteit op schijn- en moerasbasis. Daardoor verliezen mensen hun waardigheid, de wezenlijke verbondenheid met de ander en al het geschapene, en verliest de samenleving en de wereld vitaliteit.
Als mensen hun negatieve gedachten en gevoelens niet willen ervaren (de onderste verticale lijn), dan worden die geprojecteerd naar buiten toe en is de ander de schuldige en de vijand. Leidend tot o.a. genocide, de holocaust, martelingen, (godsdienst)oorlogen, polarisatie, populisme, racisme, terrorisme en uitsluiting. En tot de eenzijdige, egocentrische en egoïstische focus op economisch denken en economische groei. Die heeft onder andere geleid tot de milieu- en klimaatcrisis, tot een mensonterende ongelijkheid in welvaart en welzijn en schending van de Mensen-en Kinderrechten.
De ecologische, economische, politieke, sociale en spirituele crises veroorzaakten en veroorzaken wijzelf, als een collectief van individuen die vanuit hun schijn-ik handelen. Het coronavirus, de pandemie en andere crises zijn mede het gevolg van hoe wij fysiek, mentaal, emotioneel, sociaal, relationeel en spiritueel in het leven staan en met elkaar omgaan.
Een wereld die wij in wezen niet willen. Maar er is gelukkig perspectief en we zijn in staat om samen een luisterrijke toekomst te realiseren. Want, zoals ik in hoofdstuk vier al aangaf, ligt niet alleen de diepste oorzaak in onszelf, maar gelukkig ook de oplossing. Nadat we ons ingewikkeld hebben in de schijn, kunnen we ons daar ook weer uit ontwikkelen en ons Zelf realiseren en ontplooien. En kunnen we zelf een en ander herstellen en voorkomen.
5.2. Concrete actie
We kunnen al op korte termijn de door ons gewenste toekomst realiseren, als we stoppen met het verdringen van onze binnenkant en met projecteren. En stoppen met symptoombestrijding en de schuld buiten ons te leggen; naar anderen, overheden, systemen, enz. Het is urgent dat we individueel en collectief de regie stevig ter hand nemen in leven, wonen en werken en koers zetten naar een duurzame wereld. En dat we ervoor zorgen dat de wetenschap en de techniek, en alle maatschappelijke disciplines, ten dienste staan van onze levensopdracht en levensopgave en onze gezamenlijke missie en visie. Dat kan alleen door perspectiefvol leiderschap op basis van persoonlijk leiderschap.
Persoonlijk leiderschap impliceert dat we inzicht hebben in schijn en zijn, en onze hoofd-, bij- en schijnmotieven, als grondslag van ons handelen, herkennen en erkennen. En dat we op basis daarvan ons gedrag veranderen. Dan kunnen we ons Zelf en onze eigenschappen, kwaliteiten en talenten optimaal ontwikkelen, ontplooien en inzetten. En samen koers zetten naar een luisterrijke toekomst.
Om daar een concrete bijdrage aan te leveren, introduceerde ik in mijn boek “Eenheid in verscheidenheid” het Ennisme; de filosofie van de Verbinding. Die is gebaseerd op het universele gegeven dat er een meerdimensionale werkelijkheid bestaat. En op de genoemde universele waarden, rechten en verlangens.
Om de mensen inzicht en een concreet handvat te geven ten behoeve van hun persoonlijk leiderschap ontwikkelde ik het MultiMens Model. Daarin maak ik onderscheid tussen ons Zelf en de schijnpersoonlijkheid met ons lichaams-ik, ziels-ik, geest-ik, lijdens-ik en de diverse schijn-ikken. In mijn boek “De mens in de 21e eeuw” licht ik dat toe en in mijn boek “Perspectiefvol leiderschap. Management in de 21e eeuw” geef ik aan hoe je het Ennisme en het MultiMens Model op individueel, team- en organisatieniveau kunt toepassen.
Regietip 12: Zie hier de informatie over de door mij geschreven boeken: https://pyramide.nl/publicaties/
De rol van de wetenschap en de techniek
Onzekerheid is inherent aan ons aardse bestaan, maar we verlangen allemaal naar een zekere mate van controle en regie in leven, wonen en werken. Er is niets mis met onze verlangens aan de buitenkant, als zij maar niet dienen ter compensatie van onze minderwaardigheidsgedachten en -gevoelens, onzekerheden en angsten, of ter vervanging van ons zielsverlangen.
Wat opvalt is dat veel mensen hun innerlijke zekerheid, en het geloof in de realiteit van het zielsverlangen, vervangen hebben door de wetenschap. Als iets niet wetenschappelijk bewezen is, dan is het volgens hen niet waar, of heeft het geen recht van bestaan. De mensheid kan bijvoorbeeld al meer dan zesduizend jaar geloven in en getuigen over het bestaan van engelen en diverse godsfiguren, maar zolang men dat wetenschappelijk niet kan bewijzen, is het geloof en fantasie. Op basis van die levensbeschouwing is deze driedimensionale wereld de enige werkelijkheid en alleen wat wetenschappelijk bewezen wordt de realiteit. Ik heb bewondering en respect voor de wetenschap en we moeten die zeker koesteren, maar we doen onszelf en de schepping tekort, als wij vanuit onze beperktheid voorbijgaan aan het wezenlijke en het mysterie van ons bestaan, en dat zelfs uitsluiten.
Gelukkig waren en zijn er wetenschappers die herkennen en erkennen dat we meer zijn dan ons brein en ons lichaam. En dat we de werkelijkheid niet alleen met onze ratio kunnen verklaren. Ons beeld van de mens, de natuur, deze wereld, de kosmos, de schepping en de werkelijkheden waarin wij leven – en ons inzicht in de collectieve zin- en betekenis daarvan – is beperkt. Het is de hoogste tijd onze beelden en gedachten daarover kritisch onder de loep te nemen en die op basis van ons zielsverlangen en ons Gewetene te herzien.
Niet alleen de wetenschap maar ook de techniek dient in dienst te staan van de mens en al het geschapene. Zij dienen ethisch verantwoord gebruikt te worden en niet de mens er ondergeschikt aan te maken. Techniek draagt zeker bij aan de ontwikkeling en ontplooiing van kinderen, studenten, volwassenen en ouderen, maar het is treurig en verwerpelijk als het gebruik van allerhande apparaten leidt tot zielloze communicatie en gebrek aan creativiteit en initiatief. En tot een samenleving die de Mensen-en Kinderrechten (de MKR) o.a. door gewapende conflicten, schenden.
Gelukkig kennen we ook de zegeningen van de techniek. De Sustainable Development Goals (de SDG’s) en de MKR zijn zonder de wetenschap en de techniek niet wereldwijd realiseerbaar. Het is dus belangrijk dat we – dankbaar en met respect en waardering – de zegeningen die de wetenschap en de techniek ons bieden, koesteren.
Een vierde pauze
Na deze ca. zes minuten leestijd is het wellicht verstandig weer even te pauzeren en een en ander nader te overdenken. De hiernavolgende Regietip leent zich uitstekend voor een goed gesprek, zowel in de privé- als in de werk- en woonsituatie.
Regietip 13: Onderzoek wat de wetenschap voor jou en anderen betekent en kan betekenen. En door welke technische voorzieningen jij en anderen de ziel en contacten tekortdoen. Bepaal samen met anderen hoe we daar anders mee om kunnen gaan. En zet de stappen om een en ander te herstellen. En onderzoek welke technologie kan helpen bij het realiseren van onze individuele en collectieve verlangens en doelstellingen. Neem, bij alle huidige en toekomstige mogelijkheden, het realiseren van de MKR en de SDG’s als basis en criterium.
6. Samen op koers naar een luisterrijke toekomst!
Als we ons dit alles realiseren, bezien we deze wereld vanuit een geheel andere context en vanuit een veel dieper, breder en verdergaand perspectief. Dan kiezen we niet meer voor symptoombestrijding, maar heffen we de diepst liggende oorzaak op. Dan weten we dat we een schijnpersoonlijkheid hebben en ons Zelf zijn. Dan gaan we voor zelfreflectie en luisteren we naar onszelf, de ander en het andere. Waardoor we ons weer bewust zijn van onze Oorsprong en onze volledige identificatie met onze schijnpersoonlijkheid opheffen. Dan ontplooien we ons Zelf en leggen we de oorzaak en de oplossing niet alleen buiten ons, maar weten we die in onszelf. Daardoor kunnen we het lijden tot ons uiterst kunnen voorkomen en opheffen. En maken we van het kruisteken een bewust plusteken door de vier lijnen bewustzijnsmatig even lang te maken en ons van de inhoud van alle vier lijnen bewust te zijn. We ontwaken uit de droom en zijn klaarwakker en ons bewust van het verschil tussen zijn en schijn.
Onze schijnpersoonlijkheid levert een wezenlijke bijdrage aan onze ontwikkeling en ontplooiing en daar kunnen we dankbaar voor zijn. We kunnen ons Zelf worden en zijn, en gelukkig zijn door gezonde en duurzame relaties, als we de innerlijke tweespalt – de min en de plus, het negatieve en het positieve – in onszelf herkennen en erkennen. Dan kunnen we ook om onszelf glimlachen en onszelf en de ander vergeven. Zowel individueel als gezamenlijk kunnen we ons, op basis van ons zielsverlangen, bewust worden van de synthese en de these en antithese overzien. Deze verandering is noodzakelijk op individueel, team- en organisatieniveau, maar ook lokaal, regionaal, nationaal en mondiaal. Daardoor ontstaan op al die niveaus nieuwe perspectieven.
We hebben ons vanuit eigen vrije wil en op basis van onze keuzevrijheid laten begoochelen en ons geïdentificeerd met onze schijnpersoonlijkheid. We kunnen dus nu ook vanuit onze eigen vrije wil ons uit de schijn ontwikkelen en ons Zelf ontplooien. Dan nemen we onze verantwoordelijkheid. Door vanuit ons Zelf te denken en te handelen kunnen we ons schijngedrag opheffen, door de stappen te zetten van angst en onzekerheid naar vertrouwen en van vertrouwen naar verbondenheid. En op basis daarvan de stap te zetten naar vitaliteit en een luisterrijke, perspectiefvolle toekomst.
Perspectiefvolle leiders en managers zijn en geven daarin het voorbeeld. Om hen daarbij van dienst te zijn ontwikkelde ik het traject “Transformeren naar perspectiefvol leiderschap”.
Door multidisciplinaire samenwerking en door elkaar te ontmoeten kunnen we onze individuele en collectieve verlangens en doelstellingen optimaal realiseren. Daartoe organiseert Pyramide de Inspiratiediners en het PyramideRegieNetwerk.
Graag verneem ik je reactie op dit artikel. Je kunt die sturen naar bjpvandermieden@pyramide.nl. Uiteraard word je mail vertrouwelijk behandeld. Ik zal er zo spoedig mogelijk op reageren.
Ik wens je een goede levensreis toe. Met hartelijke groet,
Bert-Jan van der Mieden.
Regietip 14: Zie hier de informatie inzake het ontwikkelings- en ontplooiingstraject “Transformeren naar perspectiefvol leiderschap”: https://pyramide.nl/wp-content/uploads/Brochure-Perspectiefvol-Leiderschap-1.pdf.
Regietip 15: Zie hier de informatie over de renderende bijeenkomsten: https://pyramide.nl/wp-content/uploads/PYRAMIDE_brochure_bijeenkomsten.pdf
